به نام خدا
رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم :
الحِجامَةُ تَزیدُ العَقلَ ، وتَزیدُ الحافِظَ حِفظاً .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
حِجامت ، عقل را افزون مىکند و بر قدرت حافظه مىافزاید.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 174 ، حدیث 518 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 126 ، حدیث 82؛ سنن ابن ماجة ، جلد 2 ، صفحه 1154 ، حدیث 3488 ، المستدرک على الصحیحین ، جلد 4 ، صفحه 234 ، حدیث 7479 کلاهما نحوه ، الفردوس ، جلد 2 ، صفحه 154 ، حدیث 2781 کلّها عن ابن عمر
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 244
الإمام علیّ علیهالسلام :
إنَّ الحِجامَةَ تُصَحِّحُ البَدَنَ ، وتَشُدُّ العَقلَ .
امام على علیهالسلام :
حِجامت ، بدن را صحّت مىدهد و عقل را استحکام مىبخشد.
الخصال ، صفحه 611 ، حدیث 10 عن أبی بصیر ومحمّد بن مسلم عن الإمام الصادق عن آبائه علیهمالسلام ، تحف العقول ، صفحه 100 وفیه «تُصِحُّ» بدل «تُصَحِّحُ» ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 114 ، حدیث 18
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 244
الحِجامَةُ تَزیدُ العَقلَ ، وتَزیدُ الحافِظَ حِفظاً .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
حِجامت ، عقل را افزون مىکند و بر قدرت حافظه مىافزاید.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 174 ، حدیث 518 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 126 ، حدیث 82؛ سنن ابن ماجة ، جلد 2 ، صفحه 1154 ، حدیث 3488 ، المستدرک على الصحیحین ، جلد 4 ، صفحه 234 ، حدیث 7479 کلاهما نحوه ، الفردوس ، جلد 2 ، صفحه 154 ، حدیث 2781 کلّها عن ابن عمر
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 244
الإمام علیّ علیهالسلام :
إنَّ الحِجامَةَ تُصَحِّحُ البَدَنَ ، وتَشُدُّ العَقلَ .
امام على علیهالسلام :
حِجامت ، بدن را صحّت مىدهد و عقل را استحکام مىبخشد.
الخصال ، صفحه 611 ، حدیث 10 عن أبی بصیر ومحمّد بن مسلم عن الإمام الصادق عن آبائه علیهمالسلام ، تحف العقول ، صفحه 100 وفیه «تُصِحُّ» بدل «تُصَحِّحُ» ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 114 ، حدیث 18
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 244
با تشکر به ادامه ی مطلب مراجعه نمایید
رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم :
إنَّ الحِجامَةَ فِی الرَّأسِ دَواءٌ مِن داءِ الجُنونِ وَالجُذامِ وَالعَشا وَالبَرَصِ وَالصُّداعِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
حجامتِ در سر ، درمانى براى دیوانگى ، جذام ، شبکورى ، پیسى و سردرد است.
المعجم الکبیر ، جلد 23 ، صفحه 299 ، حدیث 667 عن اُمّ سلمة وج 12 ، صفحه 225 ، حدیث 13150 عن ابن عمر ، الفردوس ، جلد 2 ، صفحه 154 ، حدیث 2779 عن ابن عبّاس وکلاهما نحوه ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 13 ، حدیث 28129؛ بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 126 ، حدیث 81
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 266
المعجم الکبیر عن سَلمى خادمة رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم :
کانَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله و سلّم إذَا اشتَکى أحَدٌ مِنّا رَأسَهُ قالَ : اِذهَب فَاحتَجِم ، وإذا اشتَکى رِجلَهُ قالَ : اِذهَب فَاخضِبها بِالحِنّاءِ .
المعجم الکبیر
- به نقل از سَلْمى خدمتگزار پیامبر خدا -: هر گاه کسى از ما از سردرد ، اظهار ناراحتى مىکرد ، پیامبر صلى الله علیه و آله و سلّم مىفرمود: «برو حجامت کن»؛ و چون کسى از ما پادرد داشت ، مىفرمود: «برو آن را به حنا خضاب کن».
المعجم الکبیر ، جلد 24 ، صفحه 298 ، حدیث 755 ، تهذیب الکمال ، جلد 19 ، صفحه 123 ، مسند ابن حنبل ، جلد 10 ، صفحه 446 ، حدیث 27688 نحوه ، کنز العمّال ، جلد 7 ، صفحه 131 ، حدیث 18350
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 266
الکافی عن حمزَةَ بن الطَیّار :
کُنتُ عِندَ أبِی الحَسَنِ الأَوَّلِ علیهالسلام فَرَآنی أتَأَوَّهُ ، فَقالَ : ما لَکَ ؟
قُلتُ : ضِرسی .
فَقالَ : لَوِ احتَجَمتَ !
فَاحتَجَمتُ فَسَکَنَ ، فَأَعلَمتُهُ .
فَقالَ لی : ما تَداوَى النّاسُ بِشَیءٍ خَیرٍ مِن مَصَّةِ دَمٍ ، أو مُزعَةِ عَسَلٍ .
قالَ : قُلتُ : جُعِلتُ فِداکَ ! مَا المُزعَةُ عَسَلٍ؟
قالَ : لَعقَةُ عَسَلٍ .
الکافى
- به نقل از حمزة بن طیّار: نزد امام کاظم علیهالسلام بودم . دید که آه و ناله مىکنم . فرمود : «تو را چه شده است؟» .
گفتم : دندانم .
فرمود : «چه خوب بود حجامت مىکردى!».
من نیز حجامت کردم و دردم ، فرو نشست . امام علیهالسلام را از این موضوع ، آگاه کردم . به من فرمود : «مردم به هیچ دارویى بهتر از یک مَکشِ خون یا یک"مَزْعه" عسل ، درمان نجستهاند» .
گفتم : فدایت شوم! یک «مزعه» عسل چیست؟
فرمود : «یک قاشق عسل» .
الکافی ، جلد 8 ، صفحه 194 ، حدیث 231 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 163 ، حدیث 8
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 402
رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم :
اِحتَجِموا إذا هاجَ بِکُمُ الدَّمُ ؛ فَإِنَّ الدَّمَ رُبَّما تَبَیَّغَ بِصاحِبِهِ فَیَقتُلُهُ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
اگر خون در درونتان به جوش مىآید ، حجامت کنید ؛ چرا که خون ، گاه ممکن است در درون شخص ، طغیان کند و وى را بکُشد .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 57 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 120 ، حدیث 42
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 462
رسول الله صلى الله علیه و آله و سلّم :
الدّاءُ ثَلاثَةٌ وَالدَّواءُ ثَلاثَةٌ ؛ فَأَمَّا الدّاءُ : فَالدَّمُ وَالمِرَّةُ وَالبَلغَمُ ؛ فَدَواءُ الدَّمِ الحِجامَةُ ، ودَواءُ البَلغَمِ الحَمّامُ ، ودَواءُ المِرَّةِ المَشِیُّ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
درد ، سه چیز است و درمان نیز سه چیز . امّا درد ، عبارت است از : خون ، تلخه و بلغم . درمان خون ، حجامت است ، درمان بلغم ، حمّام است ، و داروى تلخه نیز راه رفتن .
کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 1 ، صفحه 126 ، حدیث 299 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 127 ، حدیث 308 ، بحار الأنوار ،ج 62 ، صفحه 127 ، حدیث 87 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 462
مقصود از «مشىّ» در پایان روایت ، هر چیزى است که مسهل باشد. از آن رو ، مسهل را «مشى» نامیدهاند که شخص را به راه رفتن و رفتن به سمت آبریزگاه ، وادار مىسازد .
رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم
- مِن وَصِیَّتِهِ لِعَلِیٍ علیهالسلام: یا عَلِیُّ ، تِسعَةُ أشیاءَ تورِثُ النِّسیانَ : أکلُ التُّفّاحِ الحامِضِ ، وأکلُ الکُزبُرَةِ ، وَالجُبنِ ، وسُؤرِ الفَأرَةِ ، وقِراءَةُ کِتابَةِ القُبورِ ، وَالمَشیُ بَینَ امرَأَتَینِ ، وطَرحُ القَملَةِ ، وَالحِجامَةُ فی النُّقرَةِ ، وَالبَولُ فِی الماءِ الرّاکِدِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم
- در سفارشهاى ایشان به على علیهالسلام: اى على! هفت چیز است که فراموشى مىآورَد: خوردن سیب تُرش ، خوردن گشنیز ، پنیر و پسمانده موش ، خواندن نوشتههاى روى قبر ، راه رفتن میان دو زن ، افکندن شپش ، حجامت در گودىِ پسِ سر ، و ادرار کردن در آب راکد.
کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 4 ، صفحه 361 ، حدیث 5762 عن حمّاد بن عمرو وأنس بن محمّد عن أبیه ، مکارم الأخلاق ، جلد 2 ، صفحه 326 ، حدیث 2656 ، الخصال ، صفحه 423 ، حدیث 23 عن أنس بن محمّد عن أبیه وکلّها عن الإمام الصادق عن أبیه عن جدّه عن الإمام علیّ علیهمالسلام وص 422 ، حدیث 22 عن إبراهیم بن عبدالحمید عن الإمام الکاظم علیهالسلام ، الدعوات ، صفحه 160 ، حدیث 443 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 245 ، حدیث 2
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 254
رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم :
الحِجامَةُ فِی الرَّأسِ شِفاءٌ مِن سَبعٍ إذا ما نَوى صاحِبُها : مِنَ الجُنونِ ، وَالجُذامِ ، وَالبَرَصِ ، وَالنُّعاسِ ، ووَجَعِ الضِّرسِ ، وَالصُّداعِ ، وظُلمَةٍ یَجِدُها فی عَینَیهِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
حِجامت در سر ، شفاى از هفت چیز است ، آنگاه که بر شخص ، عارض شود : دیوانگى ، جذام ، پیسى ، چرتآلودگى ، دنداندرد ، سردرد و تیرگىاى که شخص در چشم احساس مىکند .
المعجم الکبیر ، جلد 11 ، صفحه 24 ، حدیث 10938 عن ابن عبّاس ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 13 ، حدیث 28128
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 308
رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم :
مَنِ احتَجَمَ یَومَ الثُّلاثاءِ لِسَبعَ عَشرَةَ أو تِسعَ عَشرَةَ أو لاِءِحدى وعِشرینَ مِنَ الشَّهرِ ، کانَت لَهُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ مِن أدواءِ السَّنَةِ کُلِّها ، وکانَت لِما سِوى ذلِکَ شِفاءٌ مِن وَجَعِ الرَّأسِ وَالأَضراسِ وَالجُنونِ وَالجُذامِ وَالبَرَصِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
هر کس در روز سهشنبه هفدهم یا نوزدهم یا بیست و یکم ماه ، حجامت کند ، این حجامت براى وى شفاى همه دردهاى سال خواهد بود و افزون بر آن ، شفاى سردرد ، دنداندرد ، دیوانگى ، جذام و پیسى نیز خواهد بود .
الخصال ، صفحه 385 ، حدیث 68 عن أبی سعید الخدری ، بحار الأنوار ، جلد 59 ، صفحه 38 ، حدیث 6
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 402
الکافی عن محمّد بن یحیى :
کَتَبَ بَعضُ أصحابِنا إلى أبی مُحَمَّدٍ علیهالسلام یَشکو إلَیهِ دَما وصَفراءَ ، فَقالَ : إذَا احتَجَمتُ هاجَتِ الصَّفراءُ وإذا أخَّرتُ الحِجامَةَ أضَرَّنِی الدَّمُ ، فَما تَرى فی ذلِکَ؟
فَکَتَبَ علیهالسلام : اِحتَجِم وکُل عَلى أثَرِ الحِجامَةِ سَمَکا طَرِیّا کَبابا .
قالَ : فَأَعَدتُ عَلَیهِ المَسأَلَةَ بِعَینِها .
فَکَتَبَ علیهالسلام : اِحتَجِم وکُل عَلى أثَرِ الحِجامَةِ سَمَکا طَرِیّا کَبابا بِماءٍ ومِلحٍ .
قالَ : فَاستَعمَلتُ ذلِکَ فَکُنتُ فی عافِیَةٍ وصارَ غِذایَ .
الکافى
- به نقل از محمّد بن یحیى: یکى از شیعیان به امام عسکرى علیهالسلام نامه نوشت و از خون و صفرا به وى اظهار ناراحتى کرد و نوشت : چون حجامت مىکنم ، صفرا به جوش مىآید و چون حجامت را به تأخیر مىافکنم ، خون ، مرا زیان مىرساند . چاره را در چه مىبینى؟
امام نوشت : «حجامت کن و در پىِ حجامت ، ماهىِ تازه کبابشده بخور» .
این پرسش را دیگر بار تکرار کردم . او نوشت : «حجامت کن و در پِى حجامت ، ماهىِ تازه کبابشده همراه با آب و نمک بخور» .
این کار را عیناً انجام دادم و از آن پس ، هماره در عافیت بودم و آن ، خوراک من شده بود .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 324 ، حدیث 10 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 351 ، حدیث 1142 وفیه «عن الحمیری قال : کتبت إلى أبی محمّد علیهالسلام أشکو...» ولیس فیه «کبابا» فی کلا الموضعین ، بحار الأنوار ، جلد 65 ، صفحه 217 ، حدیث 75
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 462
مکارم الأخلاق عن زید الشحّام :
کُنتُ عِندَ أبی عَبدِاللّه علیهالسلام فَدَعا بِالحَجّامِ فَقالَ لَهُ : اِغسِل مَحاجِمَکَ وعَلِّقها . ودَعا بِرُمّانَةٍ فَأَکَلَها . فَلَمّا فَرَغَ مِنَ الحِجامَةِ دَعا بِرُمّانَةٍ اُخرى فَأَکَلَها ، وقالَ : هذا یُطفِئُ المِرارَ .
مکارم الأخلاق
- به نقل از زید شحّام: نزد امام صادق علیهالسلام بودم که حجامتگرى را طلبید . پس به او فرمود : «ابزارهاى حجامت خود را بشوى و بیاویز» .
آنگاه ، انارى طلبید و خورد . چون حجامت را به پایان برد ، انار دیگرى طلبید و خورد و فرمود : «این ، تلخه را فرو مىنشانَد» .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 170 ، حدیث 494 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 124 ، حدیث 61
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 462
الإمام العسکریّ علیهالسلام :
کُلِ الرُّمّانَ بَعدَ الحِجامَةِ رُمّانا حُلوا ؛ فَإِنَّهُ یُسَکِّنُ الدَّمَ ، ویُصَفِّی الدَّمَ فِی الجَوفِ .
امام حسن عسکرى علیهالسلام :
پس از حجامت ، انار بخور ، انارى شیرین ؛ چرا که خون را فرو مىنشانَد و خون را در درون ، تصفیه مىکند .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 59 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 123 ، حدیث 52
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 464
رسول الله صلى الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالحِجامَةِ فی جَوزَةِ القَمَحدُوَةِ ؛ فَإِنَّهُ دَواءٌ مِنِ اثنَینِ وسَبعینَ داءً ، وخَمسَةِ أدواءٍ مِنَ الجُنونِ ، وَالجُذامِ ، وَالبَرَصِ ، ووَجَعِ الأَضراسِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
بر شما باد حجامت در استخوان پسِ سر ؛ چرا که درمان 72 بیمارى است و درمان پنج بیمارى ، از جمله : دیوانگى ، جذام ، پیسى و دنداندرد است .
المعجم الکبیر ، جلد 8 ، صفحه 36 ، حدیث 7306 عن عبد الحمید بن صیفی عن أبیه عن جدّه ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 14 ، حدیث 28133
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 486
الإمام الرضا علیهالسلام :
إنَّ الحِجامَةَ . . . الَّتی توضَعُ بَینَ الکِتفَینِ تَنفَعُ مِنَ الخَفَقانِ الَّذی یَکونُ مَعَ الاِمتِلاءِ وَالحَرارَةِ .
وَالَّتی توضَعُ عَلَى السّاقَینِ قَد یَنقُصُ مِنَ الاِمتِلاءِ فِی الکُلى ، وَالمَثانَةِ ، وَالأَرحامِ ، ویُدِرُّ الطَّمثَ غَیرَ أنَّها مَنهَکَةٌ لِلجَسَدِ ، وقَد تَعرِضُ مِنهَا العَشوَةُ الشَّدیدَةُ ، إلاّ أنَّها نافِعَةٌ لِذَوِی البُثورِ وَالدَّمامیلِ .
امام رضا علیهالسلام :
حجامتى . . . که میان شانهها صورت مىگیرد ، در بهبود ضربان قلب ناشى از شکمْ پُرى و حرارت ، سودمند است . آن [حجامتى] که در ساق پا صورت پذیرد ، ممکن است از کلیه ، مثانه و زِهدان بکاهد و خون قاعدگى را به جریان اندازد . تنها مشکلى که دارد ، این است که تن را ضعیف مىکند و ممکن است از آن ، شبْکورى شدیدى بر شخص عارض گردد . با این همه ، براى کسانى که جوش و کورَک دارند ، سودمند است .
فی بحار الأنوار : «الغَشُی الشَّدیدُ» بدل «الغشوة الشدیدة» .طبّ الإمام الرضا علیهالسلام ، صفحه 55 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 318 نحوه
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 486
- مِن وَصِیَّتِهِ لِعَلِیٍ علیهالسلام: یا عَلِیُّ ، تِسعَةُ أشیاءَ تورِثُ النِّسیانَ : أکلُ التُّفّاحِ الحامِضِ ، وأکلُ الکُزبُرَةِ ، وَالجُبنِ ، وسُؤرِ الفَأرَةِ ، وقِراءَةُ کِتابَةِ القُبورِ ، وَالمَشیُ بَینَ امرَأَتَینِ ، وطَرحُ القَملَةِ ، وَالحِجامَةُ فی النُّقرَةِ ، وَالبَولُ فِی الماءِ الرّاکِدِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم
- در سفارشهاى ایشان به على علیهالسلام: اى على! هفت چیز است که فراموشى مىآورَد: خوردن سیب تُرش ، خوردن گشنیز ، پنیر و پسمانده موش ، خواندن نوشتههاى روى قبر ، راه رفتن میان دو زن ، افکندن شپش ، حجامت در گودىِ پسِ سر ، و ادرار کردن در آب راکد.
کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 4 ، صفحه 361 ، حدیث 5762 عن حمّاد بن عمرو وأنس بن محمّد عن أبیه ، مکارم الأخلاق ، جلد 2 ، صفحه 326 ، حدیث 2656 ، الخصال ، صفحه 423 ، حدیث 23 عن أنس بن محمّد عن أبیه وکلّها عن الإمام الصادق عن أبیه عن جدّه عن الإمام علیّ علیهمالسلام وص 422 ، حدیث 22 عن إبراهیم بن عبدالحمید عن الإمام الکاظم علیهالسلام ، الدعوات ، صفحه 160 ، حدیث 443 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 245 ، حدیث 2
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 254
رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم :
الحِجامَةُ فِی الرَّأسِ شِفاءٌ مِن سَبعٍ إذا ما نَوى صاحِبُها : مِنَ الجُنونِ ، وَالجُذامِ ، وَالبَرَصِ ، وَالنُّعاسِ ، ووَجَعِ الضِّرسِ ، وَالصُّداعِ ، وظُلمَةٍ یَجِدُها فی عَینَیهِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
حِجامت در سر ، شفاى از هفت چیز است ، آنگاه که بر شخص ، عارض شود : دیوانگى ، جذام ، پیسى ، چرتآلودگى ، دنداندرد ، سردرد و تیرگىاى که شخص در چشم احساس مىکند .
المعجم الکبیر ، جلد 11 ، صفحه 24 ، حدیث 10938 عن ابن عبّاس ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 13 ، حدیث 28128
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 308
رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم :
مَنِ احتَجَمَ یَومَ الثُّلاثاءِ لِسَبعَ عَشرَةَ أو تِسعَ عَشرَةَ أو لاِءِحدى وعِشرینَ مِنَ الشَّهرِ ، کانَت لَهُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ مِن أدواءِ السَّنَةِ کُلِّها ، وکانَت لِما سِوى ذلِکَ شِفاءٌ مِن وَجَعِ الرَّأسِ وَالأَضراسِ وَالجُنونِ وَالجُذامِ وَالبَرَصِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
هر کس در روز سهشنبه هفدهم یا نوزدهم یا بیست و یکم ماه ، حجامت کند ، این حجامت براى وى شفاى همه دردهاى سال خواهد بود و افزون بر آن ، شفاى سردرد ، دنداندرد ، دیوانگى ، جذام و پیسى نیز خواهد بود .
الخصال ، صفحه 385 ، حدیث 68 عن أبی سعید الخدری ، بحار الأنوار ، جلد 59 ، صفحه 38 ، حدیث 6
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 402
الکافی عن محمّد بن یحیى :
کَتَبَ بَعضُ أصحابِنا إلى أبی مُحَمَّدٍ علیهالسلام یَشکو إلَیهِ دَما وصَفراءَ ، فَقالَ : إذَا احتَجَمتُ هاجَتِ الصَّفراءُ وإذا أخَّرتُ الحِجامَةَ أضَرَّنِی الدَّمُ ، فَما تَرى فی ذلِکَ؟
فَکَتَبَ علیهالسلام : اِحتَجِم وکُل عَلى أثَرِ الحِجامَةِ سَمَکا طَرِیّا کَبابا .
قالَ : فَأَعَدتُ عَلَیهِ المَسأَلَةَ بِعَینِها .
فَکَتَبَ علیهالسلام : اِحتَجِم وکُل عَلى أثَرِ الحِجامَةِ سَمَکا طَرِیّا کَبابا بِماءٍ ومِلحٍ .
قالَ : فَاستَعمَلتُ ذلِکَ فَکُنتُ فی عافِیَةٍ وصارَ غِذایَ .
الکافى
- به نقل از محمّد بن یحیى: یکى از شیعیان به امام عسکرى علیهالسلام نامه نوشت و از خون و صفرا به وى اظهار ناراحتى کرد و نوشت : چون حجامت مىکنم ، صفرا به جوش مىآید و چون حجامت را به تأخیر مىافکنم ، خون ، مرا زیان مىرساند . چاره را در چه مىبینى؟
امام نوشت : «حجامت کن و در پىِ حجامت ، ماهىِ تازه کبابشده بخور» .
این پرسش را دیگر بار تکرار کردم . او نوشت : «حجامت کن و در پِى حجامت ، ماهىِ تازه کبابشده همراه با آب و نمک بخور» .
این کار را عیناً انجام دادم و از آن پس ، هماره در عافیت بودم و آن ، خوراک من شده بود .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 324 ، حدیث 10 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 351 ، حدیث 1142 وفیه «عن الحمیری قال : کتبت إلى أبی محمّد علیهالسلام أشکو...» ولیس فیه «کبابا» فی کلا الموضعین ، بحار الأنوار ، جلد 65 ، صفحه 217 ، حدیث 75
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 462
مکارم الأخلاق عن زید الشحّام :
کُنتُ عِندَ أبی عَبدِاللّه علیهالسلام فَدَعا بِالحَجّامِ فَقالَ لَهُ : اِغسِل مَحاجِمَکَ وعَلِّقها . ودَعا بِرُمّانَةٍ فَأَکَلَها . فَلَمّا فَرَغَ مِنَ الحِجامَةِ دَعا بِرُمّانَةٍ اُخرى فَأَکَلَها ، وقالَ : هذا یُطفِئُ المِرارَ .
مکارم الأخلاق
- به نقل از زید شحّام: نزد امام صادق علیهالسلام بودم که حجامتگرى را طلبید . پس به او فرمود : «ابزارهاى حجامت خود را بشوى و بیاویز» .
آنگاه ، انارى طلبید و خورد . چون حجامت را به پایان برد ، انار دیگرى طلبید و خورد و فرمود : «این ، تلخه را فرو مىنشانَد» .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 170 ، حدیث 494 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 124 ، حدیث 61
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 462
الإمام العسکریّ علیهالسلام :
کُلِ الرُّمّانَ بَعدَ الحِجامَةِ رُمّانا حُلوا ؛ فَإِنَّهُ یُسَکِّنُ الدَّمَ ، ویُصَفِّی الدَّمَ فِی الجَوفِ .
امام حسن عسکرى علیهالسلام :
پس از حجامت ، انار بخور ، انارى شیرین ؛ چرا که خون را فرو مىنشانَد و خون را در درون ، تصفیه مىکند .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 59 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 123 ، حدیث 52
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 464
رسول الله صلى الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالحِجامَةِ فی جَوزَةِ القَمَحدُوَةِ ؛ فَإِنَّهُ دَواءٌ مِنِ اثنَینِ وسَبعینَ داءً ، وخَمسَةِ أدواءٍ مِنَ الجُنونِ ، وَالجُذامِ ، وَالبَرَصِ ، ووَجَعِ الأَضراسِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
بر شما باد حجامت در استخوان پسِ سر ؛ چرا که درمان 72 بیمارى است و درمان پنج بیمارى ، از جمله : دیوانگى ، جذام ، پیسى و دنداندرد است .
المعجم الکبیر ، جلد 8 ، صفحه 36 ، حدیث 7306 عن عبد الحمید بن صیفی عن أبیه عن جدّه ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 14 ، حدیث 28133
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 486
الإمام الرضا علیهالسلام :
إنَّ الحِجامَةَ . . . الَّتی توضَعُ بَینَ الکِتفَینِ تَنفَعُ مِنَ الخَفَقانِ الَّذی یَکونُ مَعَ الاِمتِلاءِ وَالحَرارَةِ .
وَالَّتی توضَعُ عَلَى السّاقَینِ قَد یَنقُصُ مِنَ الاِمتِلاءِ فِی الکُلى ، وَالمَثانَةِ ، وَالأَرحامِ ، ویُدِرُّ الطَّمثَ غَیرَ أنَّها مَنهَکَةٌ لِلجَسَدِ ، وقَد تَعرِضُ مِنهَا العَشوَةُ الشَّدیدَةُ ، إلاّ أنَّها نافِعَةٌ لِذَوِی البُثورِ وَالدَّمامیلِ .
امام رضا علیهالسلام :
حجامتى . . . که میان شانهها صورت مىگیرد ، در بهبود ضربان قلب ناشى از شکمْ پُرى و حرارت ، سودمند است . آن [حجامتى] که در ساق پا صورت پذیرد ، ممکن است از کلیه ، مثانه و زِهدان بکاهد و خون قاعدگى را به جریان اندازد . تنها مشکلى که دارد ، این است که تن را ضعیف مىکند و ممکن است از آن ، شبْکورى شدیدى بر شخص عارض گردد . با این همه ، براى کسانى که جوش و کورَک دارند ، سودمند است .
فی بحار الأنوار : «الغَشُی الشَّدیدُ» بدل «الغشوة الشدیدة» .طبّ الإمام الرضا علیهالسلام ، صفحه 55 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 318 نحوه
دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 486
ممنون از وقتتان
